Vitaminen zijn organische verbindingen, essentieel voor het leven en in kleine hoeveelheden nodig voor normale groei, ontwikkeling en onderhoud (Combs, 2012). Vitaminen zijn onderverdeeld in vitaminen die water- of vetoplosbaar zijn. In water oplosbare vitamines omvatten zowel B-complexvitamines als vitamine C. De vitamines A, D, E en K vormen daarentegen de in vet oplosbare groep. Deze van zeewier afkomstige vitamines zijn belangrijke voedingsbestanddelen, van vitaal belang voor veel biologische processen en dragen bij aan een betere algehele gezondheid.
Wateroplosbare vitaminen in zeewier
In water oplosbare vitamines worden niet in het lichaam opgeslagen en moeten regelmatig worden vervangen om tekorten te voorkomen. Vitamine B1 (Thiamine) is alomtegenwoordig, wordt aangetroffen in alle cellen van het lichaam en speelt een belangrijke rol in het koolhydraatmetabolisme. Een tekort kan dus leiden tot een metabolisch coma en zelfs de dood.
Vitamine B1
Vitamine B1 is aanwezig in zeewieren zoals Ascophyllum nodosum, Sargassum muticum, Ulva lactuca en Laminaria digitata in hoeveelheden tot 30 mg/kg.
Vitamine B2
Vitamine B2 (riboflavine) is een onderdeel van cofactoren die een belangrijke rol spelen in de stofwisseling, naast het functioneren als antioxidant in het lichaam. Een tekort aan vitamine B2 bij huisdieren kan leiden tot groeiachterstand, cardiologische veranderingen, dermatitis, alopecia, ataxie en afbraak van het hoornvlies (National Research Council, 1987). Riboflavine is aanwezig in hoeveelheden tot ongeveer 65 mg/kg in zeewier zoals Laminaria digitata.
Vitamine B3
Vitamine B3 (niacine en niacinamide) speelt een rol bij DNA-herstel en de productie van sommige steroïde hormonen in de bijnier (Kraan, 2013). Bovendien kan vitamine B3 het cholesterolgehalte verbeteren en het cardiovasculaire risico verminderen (Bruckert et al., 2010). Een tekort aan vitamine B3 kan resulteren in een ziekte die pellagra wordt genoemd (zwarte tongziekte bij honden). Symptomen van vitamine B3-tekort zijn onder meer gevoeligheid voor zonlicht, alopecia, zwelling, slapeloosheid, zwakte en diarree.
Vitamine B6
Vitamine B6 is aanwezig in zeven bekende vormen, maar is het meest bekend als Pyridoxine. Vitamine B6 is multifunctioneel en speelt een rol bij het suiker- en vetmetabolisme, de synthese van neurotransmitters en de regulering van sommige hormonen. Symptomen die verband houden met een tekort aan vitamine B6 zijn onder meer microcytaire anemie, depressie, dermatitis en hoge bloeddruk (Kraan, 2013).
Vitamine b12
Vitamine B12 (cobalamine) kan niet door dieren of planten worden geproduceerd en wordt alleen door bacteriën gesynthetiseerd (Croft et al., 2006). Deze vitamine is aanwezig in voedingsmiddelen zoals vlees, vis en sommige zuivelproducten, maar niet-dierlijke voedselbronnen van vitamine B12 zijn uiterst schaars. Zeewier is een van de weinige niet-dierlijke bronnen van vitamine B12. De consumptie van slechts een paar gram van het groene zeewier, Ulva lactuca, kan bijvoorbeeld voldoen aan de aanbevolen hoeveelheid vitamine B12 in Ierland (Macartain et al., 2007). Net als de andere vitamines uit het B-complex speelt B12 een belangrijke rol in de stofwisseling en is het belangrijk voor de aanmaak van rode bloedcellen en het behoud van een gezond zenuwstelsel. Een tekort aan vitamine B12 kan leiden tot bloedarmoede, vermoeidheid, neurologische aandoeningen en zelfs verlamming.
Vitamine C
Ascorbinezuur, beter bekend als vitamine C, is een andere in water oplosbare vitamine en is een bekende antioxidant. Vitamine C is een cofactor voor enzymen, waaronder die welke betrokken zijn bij de collageensynthese. Vitamine C speelt ook een rol bij wondgenezing, bot- en tandvorming, versterking van de bloedvatwanden, verbetering van de werking van het immuunsysteem en de darmabsorptie van ijzer. Gemiddeld is het vitamine C-gehalte in zeewier vergelijkbaar met het gehalte in zwarte bessen en paprika's. Voor de zeewieren Sargasssum muticum, Fucus vesiculosus en Ulva spp. ligt de concentratie vitamine C in het bereik van ongeveer 450-9420 mg/kg (Kraan, 2013).
Vetoplosbare vitaminen in zeewier
β-caroteenvoorloper van vitamine A
Zeewier bevat ook aanzienlijke hoeveelheden β-caroteen, een voorloper van de in vet oplosbare vitamine A. β-caroteen is een carotenoïde die een sterke antioxidant is en waarvan is gemeld dat het een rol speelt bij de preventie van kanker en een verminderd risico op hart- en vaatziekten. (Holdt en Kraan, 2011).
Vitamine E
Vitamine E, waartoe ook tocoferolen en tocotriënolen behoren, is een andere in vet oplosbare vitamine die voorkomt in zeewieren zoals Ascophyllum nodosum en Ulva spp. Vitamine E is ook een sterke antioxidant en essentieel voor de voortplanting (Brigelius-Flohe en Traber, 1999). Een tekort aan vitamine E kan leiden tot symptomen zoals neuromusculaire afwijkingen en de hoogste niveaus van deze vitamine worden over het algemeen aangetroffen in bruin zeewier zoals Ascophyllum nodosum, Fucus spp. en Laminaria digitata.
Over het geheel genomen biedt zeewier een natuurlijke, volledig duurzame bron van verschillende vitamines en andere aanvullende bioactieve stoffen die samen de gezondheid van uw huisdier kunnen verbeteren. Is zeewier dan een superfood? Ik denk dat u het ermee eens zult zijn dat dit zo is.